Het financieel informatieproces van een bedrijf dient zodanig te worden ingericht dat in voldoende mate zekerheid kan worden verkregen in:
- de volledigheid van de opbrengstverantwoording en
- de toelaatbaarheid van de kosten en
- de tijdigheid van de informatieverzorging
Het is dan handig dat organisaties kunnen worden ingedeeld naar kenmerken die op een hoger conceptueel niveau van samenhang inzicht geven in betrouwbaarheid van de informatieverantwoording. De betrouwbaarheid berust op kenmerken van verbanden tussen geld-en goederenstromen in de waardenkringloop. Grofweg vallen er 4 typen ondernemingen te onderscheiden waarbij geld-en goederenstroomverbanden steeds minder duidelijk en zichtbaar zijn. Deze 4 typen zijn:
- Organisaties met een dominante goederenbeweging waarbij een rationeel verband kan worden vastgesteld tussen opgeofferde en verkregen waarden. Denk aan:
- organisaties die handelen
- organisaties die produceren
- Organisaties zonder een dominante goederenbeweging/dienstverlenende organisaties
- Agrarische ondernemingen
- Financiële instellingen
In dit artikel zal ik mij beperken tot type 1 “ organisaties die produceren”.
Organisaties die produceren
Deze organisaties kennen een technisch omzettingsproces (TO). Het TO wordt genormeerd vanuit productspecificaties en uit de begroting resulterende tarieven voor de onderscheiden productiecomponenten. Denk daarbij aan: grondstoffen, machine-en mensuren en overige kosten. Zo ontstaan normatieve verbanden tussen ingekochte grondstoffen en andere productiemiddelen en eindproducten.
De waardenkringloop van een dergelijke organisatie ziet er als volgt uit:
Het productie/technisch omzettingsproces ziet er in fases grofweg als volgt uit:
A. Ontwerpen van Producten
- vaststellen van de vraag
- ontwerp van product
- specificeren product
B. Plannen en schedulen productie
- opstellen master productieplan
- opstellen grof productieplan
- opstellen fijn productieplan
- opstellen productieorder
C. Uitvoeren productie
- voorbereiden uitvoering productieorder
- toekennen werkopdracht
- uitvoeren productieorder/werkopdracht
- opslaan/keuren product
D. Verantwoorden productiekosten
- registeren grond-en hulpstoffen
- registreren machine-uren
- registreren mensuren
Per fase kunnen er ongewenste effecten ontstaan. Onderstaand heb ik er een aantal genoemd (fase a-d) en hoe deze ongewenste effecten ondervangen kunnen worden middels organisatorische en administratieve controlemaatregelen:
Organisatorische Maatregelen | Ongewenste effecten | Administratieve controlemaatregelen | ||||||
Begroting | Richtlijnen | Functiescheiding | Verbands- controle |
Cijfer- analyse |
Informatie- verantwoording |
Afwikkeling transactie |
||
V | V | V | A1 | Onvoldoende registratie ontwikkelingskosten |
V | V | ||
V | V | V | A2 | Onjuiste product en calculatie specificaties |
V | |||
V | V | B1 | Onjuiste productieplanning |
V | ||||
V | V | B2 | Onjuiste toerekening productiekosten |
V | V | V | ||
V | V | V | C1 | Afval/uitval onvolledig | V | V | ||
V | V | V | C2 | Kosten 3e partij onjuist geregistreerd |
V | V | V | V |
V | V | D1 | Productiekosten niet juist toegerekend |
V | V | V | ||
V | V | D2 | Eindproducten onjuist geregistreerd |
V | V | V |
-
Conclusie:
Het is goed om al dan niet samen met uw accountant-financieel adviseur het gehele productieproces door te nemen en vast te stellen alwaar ongewenste effecten in het informatieproces ontstaan en hoe deze kunnen worden ondervangen middels adequate controlemaatregelen.