De wijze waarop de inkomstenbelasting over inkomsten uit spaarrekeningen en beleggingen (box 3) wordt berekend ligt al geruime tijd onder vuur. Dat komt omdat het belastbare inkomen in box 3 wettelijk wordt vastgesteld op een vast percentage van het vermogen.
Wat feitelijk is verdiend wordt buiten beschouwing gelaten. Daardoor komt het voor dat iemand wordt aangeslagen voor een hoger inkomen dan hij in werkelijkheid heeft gehad. De Hoge Raad, onze hoogste rechter, heeft op 24 december 2021 geoordeeld dat het wettelijke systeem op grond van Europese regels onjuist is. Daarop is de Wet aangepast om het fictieve rendement meer te laten aansluiten op de werkelijke inkomsten. Op 6 juni 2024 oordeelde de Hoge Raad dat ook de aangepaste regels niet door de beugel kunnen.
De Hoge Raad bevestigt dat de Belastingdienst over maximaal het werkelijk behaalde rendement belasting mag heffen. Dat werkelijke rendement is gelijk aan de feitelijk ontvangen rente, dividenden en huuropbrengsten. Afgezien van financieringsrente worden kosten niet in aanmerking genomen. Van groot belang is dat waardeveranderingen in de berekening moeten worden meegenomen. Of u die waardestijging of -daling in dat jaar daadwerkelijk hebt gerealiseerd doet er niet toe. Heeft u bijvoorbeeld een vakantiewoning van € 200.000 die in een jaar met € 10.000 in waarde is gestegen, dan wordt die waardestijging gezien als € 10.000 behaald rendement.
Heeft u een lager rendement behaald dan het fictieve bedrag, dan heeft u recht op een aanpassing van de aanslag. U moet aannemelijk maken dat het werkelijke rendement over uw hele vermogen lager is dan het fictieve rendement. U moet uw gehele vermogen in aanmerking nemen. U krijgt geen vermindering als u op bijvoorbeeld alleen uw spaarrekening een laag rendement heeft en op ander onderdelen een goed rendement.
De Hoge Raad heeft ook bepaald dat de Belastingdienst over een teruggave geen rente aan u hoeft te vergoeden.
Of u in aanmerking komt voor een verlaging van uw aanslag is sterk afhankelijk van uw persoonlijke omstandigheden. Vaak zal het fictieve rendement niet te hoog zijn, bijvoorbeeld als u goed renderende beleggingen heeft. De berekeningen zijn complex en op dit moment is nog niet alles duidelijk. Raadpleeg bij twijfel uw adviseur.