In onze praktijk zien wij soms dat jaarcijfers te wensen overlaten of dat een gevoel heerst dat de nettowinst hoger zou kunnen. Een veel gehoorde opmerking is: ik werk me kapot, maar als ik kijk wat ik onder aan de streep overhoud dan moet dat toch beter kunnen?
Een voor de hand liggende gedachte is om de brutomarge eens kritisch onder de loep te nemen, zeker wanneer uw grondstofprijzen aan schommelingen onderhevig zijn.
Waar verdient u uw geld mee?
Door de gerealiseerde marge te vergelijken met gemiddelden in de branche zoals bijvoorbeeld Cijfers & Trends is een eerste (voorzichtige) conclusie mogelijk. Maar realiseer u dat deze marge een gemiddelde is over een periode van alle producten. Als stuurinstrument geeft het u onvoldoende inzicht: u zult willen weten op welke producten u wat verdient.
Wat we soms terugzien is dat ondernemers bij aanvang van hun onderneming de tijd nemen om een goede kostprijsberekening te maken, maar dat er in de jaren daarna niet meer zoveel aandacht voor is. Vaak gaat er een bepaald percentage of bedrag over die historisch bepaalde kostprijs heen. En ook aan de verkoopkant zie je dat gebeuren: een verhoging van x% ten opzichte van de huidige verkoopprijs.
Van belang voor een goed rendement is om te weten wat u verdient aan de producten die u produceert. Daarnaast zult u in kaart moeten brengen hoe deze inkomsten zich verhouden tot de inspanning die u ervoor moet leveren. Als u op schnitt a eenzelfde marge heeft als op schnitt b, maar de laatste kost u per charge een kwartier langer om te produceren dan begrijpt u de impact.
De kans is groot dat u voor bepaalde producten te weinig vraagt en voor anderen teveel. Wanneer bijvoorbeeld uw best lopende product een heel lage of zelfs negatieve marge blijkt te hebben dan kan dat zomaar een belangrijke reden zijn voor de opmerking waaraan ik in de introductie refereerde.
Een goede kostprijsberekening voorkomt dat.
Wat is een goede kostprijsberekening?
De (integrale) kostprijs bestaat uit de totale kosten die gemaakt worden voor het produceren van een product. Dat betekent dus bij meerdere producten ook meerdere kostprijzen.
Deze bestaan uit directe kosten zoals grondstoffen, inclusief afval, en uit indirecte kosten zoals productie-, loon- administratie- en verkoopkosten. Maar ook de kosten van uitval zullen hierin meegenomen moeten worden.
De indirecte kosten kunnen bijvoorbeeld worden bepaald door een opslag te nemen voor arbeidskosten en winst, de zogenaamde opslagmethode.
Wat is het belang van een goede kostprijsberekening?
Een goede kostprijsberekening biedt een bron van informatie aan de ondernemer die hierdoor weloverwogen beslissingen kan nemen. Inzicht in de integrale kostprijs van uw producten levert u het volgende op:
- het is een hulpmiddel bij de bepaling van uw verkoopprijzen
- het kan u helpen bij assortimentskeuzes
- het kan u helpen bij investeringsvraagstukken voor nieuwe machines
- het kan u helpen bij de keuze tussen zelf produceren of inkopen
- het is een hulpmiddel bij het bepalen van uw efficiëncy
- het kan gebruikt worden voor kostenbeheersing
Door de wisselende grondstofprijzen en de stijgende loonkosten in de huidige arbeidsmarkt doet u als ondernemer er verstandig aan om uw kostprijsberekening en de bepaling van uw verkoopprijzen regelmatig eens opnieuw uit te voeren.
Zo blijft u actueel en kunt u voor een nog beter rendement inspelen op de ontwikkelingen.
Overigens wil het niet zeggen dat elke kostprijsverhoging direct moet leiden tot een verhoging van uw verkoopprijzen. U zult immers ook rekening moeten houden met de afzetmarkt van uw producten. Prijst u uzelf bijvoorbeeld niet uit de markt ten opzichte van uw concurrenten?
Wellicht kunt u ook kijken naar een efficiëntere wijze van produceren waardoor het niet nodig is de verkoopprijs te verhogen.