Door mijn werk als bakkerij-adviseur bij Bouwer & Officier en eerstelijns-adviseur bij de Werkgroep Voor de Bakker, heb k de afgelopen twaalf jaar veel contact met potentiële starters en overnamekandidaten. Dit zijn vaak jonge mensen die de ambitie hebben om ondernemer te worden.
Gelukkig voor de branche wordt deze groep weer gro ter en gebruik ik mijn dertigjarige ervaring als bedrijftadviseur binnen de retail. Over het algemeen zijn het mensen met een brede ervaring en bezitten ze de vaar digheden van de productie. Aan mij de taak om ze te begeleiden in de keuzes richting het ondernemerschap. De opleidingsniveaus en de werkervaringen verschillen tussen eenzijdig en allround.
Derde bediende
Deze maand is het 45 jaar geleden dat ik mijn eigen bakkerijopleiding in Hoorn afsloot met de diploma’s halfwas en derde bediende. Later werd de opleiding algemeen consumptief genoemd. In de week van de diploma- uitreiking begon ik met mijn eerste baan. Die week bestonden mijn werkzaamheden uit vruchtjes op het gebak leggen, platen schoonmaken en afwassen. Vanaf de tweede week werden mijn werkzaamheden en verantwoordelijkheden steeds verder uitgebreid. Om ervaring op te doen, heb ik na anderhalf jaar een an dere werkgever gezocht waar ik weer andere technie ken en vaardigheden leerde.
Via het zogenaamde leerlingenstelsel werden de diplo ma’s gezel, eerste gezel en het patroons diploma gehaald. Dat betekende een middag en avond in de week naar school, waar de vaardigheden verder werden bijgebracht. Een gedeelte van de eindcijfers werd bepaald door de producten die op de school werden gemaakt. Het andere gedeelte van de cijfers werd bepaald door de producten die in het bedrijf door mij werden gemaakt. De ‘consulent’ beoordeelde dit en tekende af. Dit waren zowel banketproducten als brood. Banket was geen probleem, brood wel.
De arbeidsinspectie controleerde in die tijd heel streng of de medewerkers die voor 6.00 uur werkten minimaal achttien jaar waren. Als ik om 6.00 uur begon met mijn werk, was het brood al (bijna) klaar. Dus voor mij zat er, zoals voor velen in die tijd, niets anders op dan een brood van het rek te pakken om dit te laten beoorde len. Op mijn achttiende verjaardag had ik mijn eerste werkdag in een ander bedrijf: in de broodbakkerij. Omdat ik toen mijn beide gezel-diploma’s inmiddels al behaald had, heb ik het ‘bedrog’ niet meer goed kunnen maken. Maar het was wel mijn kans om ervaring op te doen en allround te worden. Daar deed ik mijn voordeel mee toen ik zelf een bedrijf overnam.
Redenen
In het eerste gesprek met een potentiële starter of een overnamekandidaat vraag ik altijd naar de redenen van de wens. Deze zijn heel divers; vaak betreft het kinde ren van ondernemers, die het voortzetten van bedrijf bijna als hun taak zien. De werkervaring in de bakkerij is al van jongs af aan opgebouwd. Dat geldt ook regelma tig voor overnemers van het bedrijf van de werkgever. De valkuil is de eenzijdigheid van de ervaring. Als on derdeel van het overnameproces adviseer ik om ook bij andere bedrijven ervaringen op te doen. Dit kunnen ervaringen zijn die bestaan uit verbreding van de kennis en vaardigheden, maar ook ervaringen die negatief zijn. Dan hoor ik: “Ik heb veel geleerd bij dat bedrijf; vooral hoe ik het niet wil in mijn bedrijf!” Dit vormt de ondernemer van de toekomst.